سنجش و ارزیابی کیفیت محیط شهـری (نمونه موردی: خیابان مدرس شهر کرمانشاه)

در دهه های اخیر موضوع کیفیت محیط شهری به یک بحث تخصصی و عمومی نزد کارشناسان و برنامه ریزان شهری و حتی مردم تبدیل شده است و توجه مردم از اهداف مادی به ماهیت زندگی در مجموعه های ناکارآمد شهری معطوف شده است. خیابان مدرس شهر کرمانشاه از اولین خیابان‏های ساخته شده در این شهر در دوره پهلوی اول بوده و به سبب جایگاه تاریخی و اجتماعی در بافت مرکزی شهر، مرکزیت تجاری و شریانی شهر و پرتردد بودن از نظر حرکت سواره و پیاده، از نقش تعیین‏کننده ای در هسته مرکزی شهر کرمانشاه برخوردار است. خیابان مدرس شهر کرمانشاه به طول 1840 متر از میدان آزادی تا میدان جهاد، از گذشته تا به حال به صورت یک پوسته ضعیف اصلی ترین شریان تجاری – تاریخی شهر کرمانشاه را تشکیل داده است این خیابان به عنوان یک فضای شهری، با توجه به نقش و عملکردی که این خیابان در هسته مرکزی شهر دارد انتظار می‏رود که از کیفیت محیط شهری قابل قبولی برخوردار باشد. لذا به ارزیابی و سنجش کیفیت محیط شهری خیابان مدرس و شاخص‏های تاثیر گذار بر آن از نظر شهروندان، مورد مطالعه قرار گرفته شده است. پژوهش حاضر با هدف سنجش و ارزیابی کیفیت محیط شهری و رضایتمندی شهروندان از آن انجام شده است. رویکرد پژوهش حاضر اکتشافی (در دو سطح توصیفی و تحلیلی) و تکنیک آن پیمایشی است. جامعه آماری شهروندان شهر کرمانشاه و نمونه گیری به صورت فرمول کوکران بوده است که حجم نمونه برابر 246 نفر بوده است. با توجه به نتایج پژوهش، شاخص‏های کیفیت محیط شهری خیابان مدرس، زیباشناختی- فرمی، کیفیت معنایی- ادراکی، کیفیت عملکردی- فعالیتی و کیفیت زیست محیطی، کیفیت کالبدی، دسترسی به خدمات عمومی و اجتماعی، حمل ونقل و ارتباطات، امنیت محیطی، بهداشت محیطی، سرزندگی و همچنین کیفیت محیط شهری کلی در سطح پایینی قرار داشته است. با توجه به قرار گیری خیابان مدرس در بافت مرکزی و تاریخی و دارا بودن مسجد جامع، بازار و آثار و میراث فرهنگی در آن کیفیت محیط شهری در سطح پایینی قرار دارد و از استانداردهای فضای شهری فاصله دارد که شهروندان از این بافت ناراضی بوده و باید مدیران، مسئولین و برنامه ریزان برای ارتقاء کیفیت محیط شهری اقدام کنند.